Een Comic Con in Nederland

Comic-Con. Het is een wat onduidelijke term, zeker voor niet-Amerikanen. Want als iemand je vraagt waar en wanneer Comic-Con plaatsvindt, hoe moet je dan antwoorden? Ik weet dat Comic-Con International in San Diego de bekendste Comic-Con is, en de oudste, en daarom wordt gezien als dé Comic-Con, maar moet je daar dan meteen vanuit gaan als de vraag gesteld wordt?

Evenementen met de naam Comic-Con, of eigenlijk 'Comic Con' zijn niet zeldzaam: het is gewoon een algemene benaming voor een specifiek type evenement. Althans, zolang je geen streepje schrijft tussen Comic en Con. Want als je dat wél doet, breek je een van de vele handelsmerkregistraties die de organisatie van San Diego Comic-Con op hun naam heeft staan. Zonder streepje kun je je gang gaan, want het woord 'comic' kan niet geregistreerd worden als merk.

En omdat er geen gebruiksbeperking is op de naam Comic Con, zijn er dus veel evenementen met een versie van die naam. Niet alleen in de Verenigde Staten; als je dichterbij huis zoekt vind je alleen in Londen, Engeland al drie verschillende, jaarlijks terugkerende evenementen die op een bepaalde manier de naam gebruiken. Het is bijna opvallend dat Nederlandse beurzen als AnimeCon of Epicon (dat na één editie al werd geannuleerd) niet allang hebben gekozen om hun evenement Comic Con te noemen, want het trekt wel bezoekers. Ik bedoel, ik snap het wel: het woord 'comic' dekt de lading van deze beurzen niet, maar het gebruik van de naam trekt aandacht en wekt interesse. Het viel me dit weekend op door de berichtgeving over de eerste Nederlandse beurs die de naam gebruikt: Dutch Comic Con.

Deze beurs, die al (meer dan?) een jaar bezig is met de organisatie en alle voortgang meldt via social media heeft vorige week een PR-offensief gedaan en persberichten verzonden. Veel media namen dit bericht over (soms zelfs letterlijk) en dus valt er momenteel veel te zien van gebruikersreacties op het organiseren van de beurs. De vraag die ik bij het lezen van die reacties heb is: is het terecht om de naam Comic Con zomaar aan een evenement te hangen? Want als we terug gaan naar die ene grote bekende Comic-Con, dan zien we een evenement dat niet alleen een beurs is, maar een groots evenement met film- en tv-sterren, reclamebudgetten van filmstudio's, honderden panels en exclusives, offsite evenementen en meer dan honderdduizend bezoekers. Daar krijgen we in Nederland wel wat van mee; regelmatig doen, na een dergelijk evenement, video's van cosplayers de ronde, krijgen we nieuws dat bekend is gemaakt tijdens een panel, zijn er nieuwe filmtrailers en verschijnen opnames van de panels online. Dat schept een beeld van wat er bij de naam Comic-Con (met of zonder streepje) hoort. Het vormt de betekenis van het merk.

Maar het is geen merk. Niet zonder dat streepje. Alleen; dat weet niemand. Op diverse sites zie ik ofwel in de berichten zelf, ofwel in reacties en tweets, dat het bestaan van een Dutch Comic Con leidt tot de aanname dat "Comic-Con naar Nederland is gekomen". Ik hintte zelf al naar deze aanname in mijn bericht op FOK!, omdat ik twee dingen zie gebeuren onder potentiële bezoekers: de aanname is dat de organisatoren van dé Comic-Con naar Nederland komen om hier ook een editie te organiseren en/of de aanname is dat dit evenement ook vol zit met sterren, interessante panels, bekendmakingen en meer zaken die, zoals we online hebben geleerd, onderdeel zijn van het concept.

Nou weet ik niet in hoeverre dit evenement aan deze verwachtingen gaat voldoen. Ik wil het niet bij voorbaat afkraken. Integendeel: ik ga er heen met de beste bedoelingen, namelijk een leuke dag of weekend besteden, en ik zie wel wat er te beleven is. Ik verwacht echter weinig meer dan wat er op de site staat, en dat is: een beurs, een bioscoop, een avondprogramma met optredens en een reeks gasten. Maar wat verwacht ik van die gasten? Dat ze achter een tafel zitten, met een naambordje (of -poster) zodat voorbijgangers tenminste weten wie ze zijn, en dat je tegen betaling een handtekening of foto kunt krijgen. Dat gebeurt in San Diego, Londen en op andere cons ook, dus daar is niks geks aan, maar het is niet hetzelfde als een panel, waarbij het publiek en de artiesten een uur lang met elkaar in contact staan.

Nederland is ook te klein voor zulke dingen, zou je dan misschien als troostende verklaring kunnen denken. Maar dan doe je geen recht aan de intentie van een beurs als deze: want ook al zijn er geen panels en staat niet heel Utrecht in het teken van het evenement, het is nog steeds een beurs die zich heel specifiek richt op geek culture: films, tv-series, comics (en strips), boeken, sci-fi, games en zo voorts. Er zijn professionele cosplayers en bezoekers worden ook aangemoedigd in hun beste outfit langs te komen. Ik denk dat van iets dat zich Comic Con noemt tenminste verwacht kan worden dat je een leuke dag kunt besteden op de beurs. Ter vergelijking: ik kan in San Diego een dag lang op de beursvloer lopen en achteraf het idee hebben dat ik nog niet alles gezien heb. In Utrecht verwacht ik het natuurlijk wat kleiner, maar als ik na een uurtje alles gezien heb (zoals op Epicon het geval was - niet heel verbazend dat het evenement niet meer terug lijkt te keren), dan is het een teleurstelling.

Hoe dan ook, ik ga het evenement op zichzelf beoordelen, omdat het een op zichzelf staand iets is. Maar de organisatie heeft gekozen voor de naam Comic Con. Terecht of niet; dat schept een verwachting, en ik ben benieuwd hoeveel ze ervan waarmaken.